Hrakleios

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ

ΜΑΘΗΜΑ 2^Ο

Η ΒΑΣΙΛΕΙΑ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ( 610 – 641)

ΑΠΟΦΑΣΙΣΤΙΚΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ

α. Εξωτερικοί κίνδυνοι

οι επιπτώσεις των Αβαροσλαβικών επιδρομών στη χερσόνησο του Αίμου

¨ Στο βορειότερο τμήμα της χερσονήσου καταστρέφονται ακμαίες πόλεις.

¨ Μεγάλο τμήμα του πληθυσμού εξοντώνεται…

¨ Επανειλημμένα πολιορκείται η Θες/νίκη

Oι σκλαβηνίες

Σκλαβηνίες = νησίδες σλαβικού πληθυσμού σκορπισμένες ανάμεσα στους ντόπιους.

¨ Στο εσωτερικό της χερσονήσου του Αίμου μειώνεται ο ελληνικός πληθυσμός

¨ Διατηρείται όμως στις παράκτιες περιοχές και τις πόλεις

¨ Τέλος του 8^ου αιώνα ξεκινά η αποκατάσταση της βυζαντινής διοίκησης και της αφομοίωσης των Σλάβων.

¨ Αρχές του 7^ου αιώνα ο στρατός καλεί τον Ηράκλειο στο θρόνο. Η κατάσταση είναι κρίσιμη.

Πέρσες

¨ Ο κίνδυνος από τους Πέρσες είναι άμεσος.

¨ 613 καταλαμβάνουν τη Συρία

¨ 614 καταλαμβάνουν τα Ιεροσόλυμα και παίρνουν τον Τίμιο Σταυρό…

¨ 619 ο Ηράκλειος κάνει ειρήνη με το χαγάνο των Αβάρων.

¨ Μεταφέρονται στρατεύματα στη Μικρά Ασία.

O ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ

ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΠΕΡΣΩΝ

¨ ο πόλεμος έγινε σε ατμόσφαιρα θρησκευτικής έξαρσης («…οι εχθροί του Θεού…»)

¨ η Εκκλησία πρόσφερε ηθική και υλική υποστήριξη απεριόριστη…

¨ η εκστρατεία στρεφόταν εναντίον των πυρολατρών Περσών που κατείχαν τους Αγίους Τόπους.

¨ Στη Νινευή ο περσικός στρατός αφανίστηκε

¨ Ο Σιρόης υπογράφει ειρήνη με την οποία το βυζάντιο ανακτά όλα του τα χαμένα εδάφη

¨ Ο Ηράκλειος γίνεται θριαμβευτικά δεκτός στην Κων/πολη

¨ 630 υψώνει τον Τίμιο Σταυρό στα Ιεροσόλυμα.

β. εσωτερική αναδιοργάνωση

s o s a r a !!!!

Þ έγινε μεγάλη διοικητική μεταρρύθμιση με τη δημιουργία των θεμάτων

ΘΕΜΑΤΑ:Η ΒΑΣΗ ΤΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΟΥ ΜΕΣΟΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

Þ Αρχικά ήταν στρατιωτικές μονάδες

που μετακινούνταν σε όλη την επικράτεια.

Þ Αποκτούν μόνιμη εγκατάσταση και οι περιοχές όπου εγκαταστάθηκαν πήραν το όνομά τους και εξελίχθηκαν σε διοικητικές περιφέρειες.

Þ Ο στρατηγός ασκεί την ανώτατη στρατιωτική και πολιτική εξουσία.

Þ Τα πρώτα θέματα οργανώθηκαν στη Μ. Ασία στα μέσα του 7^ου αιώνα.

Þ επεκτάθηκαν και στη Βαλκανική

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3^Ο

3. Η ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥ ΙΣΛΑΜ (σελ. σχολ. βιβλίου 16, 17)

α. Η προϊσλαμική Αραβία

¨ Νότια Αραβία: αγροτική κοινωνία μόνιμα εγκαταστημένη.

¨ Βόρεια Αραβία: αποκλειστικά νομάδες με φυλετική οργάνωση.

¨ Οι νομάδες εμπλέκονταν σε εμφυλίους και λεηλατούσαν τα καραβάνια

¨ Δεν αποτελούσαν απειλή για το Βυζάντιο.

Β. Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΤΩΝ ΑΡΑΒΩΝ

ΜΩΑΜΕΘ

¨ οδηγός καραβανιών από τη Μέκκα

¨ γνώριζε καλά το Χριστιανισμό και τον Ιουδαϊσμό

¨ διδάσκει νέα θρησκεία

¨ κατηγορεί τους συμπατριώτες του ως ειδωλολάτρες

¨ 622 διωγμένος από τη Μέκκα καταφεύγει στη Μεδίνα.

¨ Μέκκα Μεδίνα = Εγίρα = αφετηρία χρονολογικού συστήματος των Αράβων

¨ Στη Μεδίνα ιδρύει κοινότητα πιστών

¨ Σε 10 χρόνια

1. επιβάλλει τη διδασκαλία του

2. ενώνει τις Αραβικές φυλές

3. ενώνει πολιτικά την Αραβική χερσόνησο

ΤΖΙΧΑΝΤ = ΙΕΡΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ

¨ Ιερό βιβλίο το Κοράνιο

¨ Με το σπαθί πρέπει να διαδώσουν τη θρησκεία τους στους απίστους

¨ Έτσι εξασφαλίζουν θέση στον Παράδεισο

¨ Η πίστη τους βασικός παράγων για την εξάπλωση της θρησκείας τους

ΤΟ ΘΕΟΚΡΑΤΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ

¨ Πολλά στοιχεία από χριστιανισμό & Ιουδαϊσμό

¨ Το Κοράνιο καθορίζει τα καθήκοντα όλων των πολιτών

¨ Ταύτιση του Κράτους με τη θρησκευτική κοινότητα

¨ Οι δίκες από το Μουφτή ή Καδή βάσει του Κορανίου

¨ Θρησκευτική και κοσμική δικαιοσύνη ταυτίζονται

¨ Ο ανώτατος άρχοντας είναι κοσμικός & θρησκευτικός ηγέτης

Ο ΧΑΛΙΦΗΣ

¨ 632 πεθαίνει ο Μωάμεθ, τον διαδέχεται ο Χαλίφης = ο τοποτηρητής του

¨ είναι θρησκευτικό πρότυπο για τους πιστούς

¨ είναι αρχηγός του Κράτους με όλη την κοσμική εξουσία στα χέρια του

¨ υπεύθυνος για την τήρηση των εντολών του Κορανίου

4. ΟΙ ΑΡΑΒΙΚΕΣ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΙΣ

ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΟΥΣ (σελ 18,19,20)

Α. Η ΑΡΑΒΙΚΗ ΕΞΑΠΛΩΣΗ

q 632 = θάνατος του Μωάμεθ

q - 640 = κατακτούν Συρία, Περσία, Παλαιστίνη, Μεσοποταμία, Αρμενία

q 646 = κατάκτηση Αιγύπτου, του σιτοβολώνα της Βυζ. Αυτοκρατορίας

q 8^ος αιώνας = Βόρεια Αφρική και μέρος της Ισπανίας

q 732 = μάχη στο Πουατιέ = αναχαιτίζονται από τους Φράγκους

ΑΙΤΙΑ ΑΡΑΒΙΚΩΝ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΩΝ

q οι Βυζαντινοί και οι Πέρσες εξαντλημένοι από τους πολέμους

q μονοφυσιτισμός = ψυχικό σχίσμα μεταξύ κέντρου & ανατολικών επαρχιών

Β. Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ &

ΟΙ ΠΟΛΙΟΡΚΙΕΣ ΤΗΣ ΚΩΝ/ΠΟΛΗΣ

q 649 = άλωση της Κωνστάντιας, πρωτεύουσας της Κύπρου

q 654 = καταλαμβάνονται Κως & Ρόδος

q στόχος του Μωαβία η Κων/πολη

q 674-678 = αποτυγχάνουν να καταλάβουν την Πόλη

q ΥΓΡΟΝ ΠΥΡ

q 685 = ταπεινωτική ειρήνη – αυξάνεται το γόητρο του Βυζαντίου

q 717 = οι Άραβες προ των τειχών της Πόλης (λέων ο Ίσαυρος) – ΥΓΡΟΝ ΠΥΡ – τέλος απειλής.

Γ. ΟΙ ΑΡΑΒΟΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ ΣΤΗ Μ. ΑΣΙΑ

& ΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΜΕΣΟΓΕΙΟ

q ο πόλεμος μεταφέρεται στη Μ. Ασία

q εσωτερικές διαμάχες στο χαλιφάτο

Η κυριαρχία του Βυζαντίου στη Μεσόγειο κλονίζεται

o 821 – 823: 1) εξέγερση του Θωμά του Σλάβου

2) Άραβες καταλαμβάνουν την Κρήτη και κάνουν απόβαση στη Σικελία

o 838: ο Θεόφιλος των Αράβων = καταστροφή Αρμορίου

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

o τερματίζεται η ελληνορωμαϊκή κυριαρχία στη Μεσόγειο

o συγκυριαρχούν Άραβες και Βυζαντινοί

o τα σύνορα του Β. υποχωρούν στη γραμμή Κρήτη – Κύπρος

& Λυκία – Κιλικία

o Μειώνεται ο πληθυσμός των νησιών και των ακτών του Αιγαίου

o Περιορίζεται το εμπόριο

o Οι μικρασιατικού πληθυσμοί υποφέρουν οικονομικά